تاریخچه رنگ در نقاشی

” رنگهای قبل از تاریخ “

انسان اولیه مرتبه نخست از رنگها در دوره پیش از تاریخ و در نقاشی بر دیواره غارها و بدن خود استفاده کرد. آنها از شیره درختان و خزه و انگشتان خود برای ترکیب مواد جهت تولید انواع رنگ های طبیعی استفاده میکرد. رنگهای آن دوره همگی از ذرات رنگی موجود بر خاک و بر زمین ساخته می شوند نظیر رنگهای اکر سیاه ذغال سفید. مورخان بر این عقیده اند که دلیل مهم پیدایش صنعت استخراج مواد از معادن بر پایه همین کاوش انسانها برای پیدای رنگ ها و مواد رنگی بوده است.

از قدیمی ترین رنگها بکار گرفته‌شده بر دیواره غارها به 12000 سال پیش در منطقه ای از هندوستان بر میگردد (نام منطقه : Madhya Pradesh ). رنگ اکر قرمز برجای مانده بر آنها از نوعی اکسید آهن به نام “هماتیت” بدست می آمد. رنگ دیگری از خانواده اگر که تمایل به زرد است وجود دارد که بخاطر وجود آب در اکسید آهن بنام اکر زرد شناخته میشود. این رنگ “آمبریا” نام دار که از نام منطقه ای در ایتالیا که محل وجود این اکسید می باشد برگرفته‌شده‌است. این رنگ از خاک رس حاوی آهن و اکسید های منگنز گرفته‌میشود سیاه کربنی نیز نوعی رنگ سیاه است که از چوب سوخته گرفته‌می شود. نوعی دیگر رنگ مشکی نوعی منفسخ‌شده که از استخوان سیاه گرفته‌میشود. سفید نیز در طول سالها معمولا از سنگ آهک گرفته‌می‌شده‌است.

“نقاشیهای مربوطه به دوران باستان – قرن 4”

دوران باستان در حقیقت همان زمانی است که بشر اقدام به نگهداری آثار نقاشی خود کرد. در آن دوران انسان محصولات خود را کشت کرده، حیوانات خانگی نگهداری و به صورت دائم در مناطق خاص سکونت داشت. اکثر آثار هنری این دوره جنبه تزئینی داشتند البته به غیر از آثار نقاشی دیواری بر آثار معماری عجایب دنیا نظیر اهرام کاخها و مقابر. مصریان گروهی بودند که رنگهای سبز و آبی را به پالت رنگ دوره ماقبل تاریخ وارد کردند. آنها از مس (مالاشیت) سبز را به وجود آورند و آبی اولترامارین را که بسیار ارزشمند بود از لاجورد استخراج کند.

مصریان ماده جایگزین ارزانتری از مس را به نام ارزویت بوجود آوردند. این ماده معدنی که در لاجورد نیز کم هزینه تر بوده است. اولین رنگ ابی مصنوعی بوده که آبی مصری نام نهاده‌شده که نحوه ساخت ان هنوز مشخص نیست. مصریان روش نوینی در رنگ سازی به نام دریاچه سازی دانستند با این روش نوعی رنگ قرمز به نام قرمز کارمین ساختند.

در اواخر هر باستان در حدود سال 700 میلادی رنگدانه قرمز به نام ور میلیون ساخته‌شده که بدلیل شبیه‌بودن به رنگ خون رنگ‌زندی نامیده‌شد. نام دیگر آن قرمز چینی می باشد به دلیل اینکه این رنگ در چین بسیار حائز اهمیت بود. حتی این رنگ جایگاه ویژه ای در تولید جوهر قرمز مخصوص امپراتور دارد در غارهای اجانتا و الورا در هند و غارهای باغ در هند. نمونه های وسیعی از هنر دوران باستان هند را میبینیم. روش ساخت این آثار بدین گونه بوده‌است که پس اززدن لایه ای سنگ آهک بر دیوار و حتی زمانی که دیوار هنوز خیس بوده نقاشی رنگ آمیزی را شروع میکردند. رنگهای بکاررفته رنگهای اکر سبز و لاجوردی و تون های آنها بودند.

نقاشی در قرون میانه ( قرن 5-15 )

در طول سده های میانه نقاشی و رنگ آمیزی از فنون و تکنیک های بسیار باارزش برخوردارشد از جمله مواد حائز اهمیت رنگ تمیرا بود که از اختلاط رنگ دانه ها با آب و تخم مرغ ساخته‌می‌شد یا اینکه این رنگ عمر زیادی نداشت اما امکان ایجاد جلوهای عجیبی به اثر می داد که تا آن زمان هرگز وجود نداشته اند بودند. نقاشی این دوره از جلای خاص برخوردار بودند که این نکته به این دلیل است که نقاش در طی روندی بسیار ظریف و با دقت لایه های رنگ را بر سطح کار میگذاشت تا رنگها دچار ترک خوردگی نشوند.

در این دوره رنگ زنگاری که از مس بدست‌می‌آمد بوجود آمد. این رنگ از لایه بر مس که در اثر ترکیب مس و اکسیژن بوجود می آمد بدست می آمد این رنگ تا قرن 19 از ارزش و اعتبار خاصی برخوردار بود. در این دوره در هند آراستن‌صفحات نوشتاری و متون با نقاشی ها بسیار رایج می شود. روش ادغام سیاه کربنی و سیاه استخوانی با چسب برای ساخت جوهر هندی به قرن 11 ق م در چین بر میگردد.

نقاشی رنسانس قرن 15 – 17

رنسانس دوره رشد دوباره احیا شدن هنر بود در نتیجه تقاضاهای هنری و تقاضای خرید رنگ دانه ها نیز رشد کرده . بسیاری از فنون نقاشی در این عصر تولدیافته به جای استفاده از تخم مرغ در ساخت رنگها ایشان از روغن گردو که اهسته تر خشک میشود استفاده کردند. ایشان نه تنها با اختلاط انواع رنگها تنالیته بسیار وسیعی از رنگ دانه ها ساخته، بلکه هنرمندان توانستند در اثار خود عمق را با پرسپکتیو یا علم مناظر و مرایا بازنمایی‌کنند. در این دوره 3 رنگ مهم دیگر نیز تولید شد.

زرد ناپلی

رنگ ابی مینایی

قرمز کارمین

رنگ زرد ناپلی عمدتا توسط هنرمندان آثار المانی ایتالیایی شد. این رنگ که اهمیت خاصی‌داشت رنگ آبی مینایی نیز که از پتاسیم بدست‌می‌آمد رنگی کم هزینه بود که جایگزین بسیار عالی برای رنگهایی آبی ان دوه خود را به شمارمی رفت. رنگ قرمز کارمین آرام آرام به نواحی دیگر جهان نظیر اروپا راه یافت این رنگ ها که اولین رنگ حیوانی بود تنها رنگی بود که با سایه های عمیق خود در آثار عصر رنسانس جلوه حیرت انگیز به کلیه نقاشی های این عصر داد در هند سبک مادهوبانی در عصر رنسانس ظهور کرد رنگهای استفاده‌شده از آنها علاوه بر رنگهای زمینی مثل قرمز و سبز مواد نظیر سبزی ها و میوه ها مثل زردچوبه و برگ انجیر برای تولید زرد و نوعی کلم برای تولید آبی بودند.

سبک دیگر نقاشی در ناحیه دیگری از هندوستان سبک تانجور نام داشت این سبک که نظیر ترکیب مواد امروزه است دارای سنگهایی نیمه قیمتی بود که تصاویر را پوشش می دادند فضای منفی انها توسط رنگ ها ی گیاهی پر می شد.

نقاشی در عصر مدرن قرن 18

تا دوره مدرنیته رنگها توسط خود هنرمندان ساخته‌می‌شدند آبرنگ زمانی شکل گرفت که هنر در گروه علائق ثروتمندان قرار گرفت در سال 1776 ویلیام ریوز کارخانه ای را تاسیس کرد که در ان قرص های آبرنگ ساخته‌می شد وی برای جلوگیری از ترک‌خوردن آن ها از چند قطره عسل بهره برد این زمان آرام آرام تولید رنگ به عنوان حرفه ای مستقل به شمار رفت یکی از دو رنگدانه مشهور این دوره آبی پروس بود که از آهن مشتق میشد.

این رنگ به این دلیل حائز اهمیت بود که خلاف رنگ آبی لاجوردی دچار رنگ پریدگی نمیشد. رنگ دوم مهم این دوره سبز کبالت بود این رنگ که رنگ بسیار گران بوده هرگز به پالت رنگها عصر حاضر چون براحتی و در کمترین زمان دچار رنگ پریدگی می شد.

نقاشی هر عصر صنعتی قرن 19

صنعتی شدن دنیا به تدریج روند دنیای رنگ ها را نیز به سمت رنگ های تیوپی تغییر داد کارخانجات تولید رنگ ها این نکته را دریافتند که باید روش برای معلق نگه‌داشتن ذرات رنگیو جلوگیری از خشک شدن رنگها برگزینند. پیشرفت علم شیمی نیز در صنعت رنگسازی تاثیر به سزای داشت.

تعداد زیادی دررنگها نظیر آبی کبالت زرد کادمیوم سبز زمردی در طول تنها 50 سال ساخت روند رو به صعود تقاضای رنگ در سده 19 را می توان در تولیدات عظیم بافته‌ها و پارچه جستجو کرد. تکامل و رشد رنگسازی را می بایست در این واقعیت بجوییم که انسان خواسته تا جهان اطراف را هر چه بهتر در قاب خود شکار کند و نگهداری کند. تا به امروز نیز تلاش علم و فنون جدید براین بوده است که رنگهای تولید شوند که بتوانند استفاده و کاربری افزون تری به همراه عمر ماندگار بیشتری داشته باشد.